Budowa tektury falistej
Tektura falista składa się z kilku arkuszy papieru. Arkusze zewnętrzne proste (gładkie) i wewnętrzna pofalowana (fala). W przypadku tektury dwuwarstwowej jest jeden arkusz gładki i drugi pofalowany. Tektura falista dzięki kilku warstwom papieru tworzy falę papierową, która powoduje znaczne zwiększenie sztywności arkusza. Jest używana przeważnie do produkcji opakowań zbiorczych (kartonów).Na schemacie przedstawiono budowę arkuszy tektury falistej:
- tektura dwuwarstwowa (najczęściej spotykana na rolach)
- tektura trzywarstwowa
- tektura pięciowarstwowa
- tektura siedmiowarstwowa
- tektura czterowarstwowa
Schemat budowy arkuszy tektury falistej.
Budowa arkusza (przekrój).
A - wysokość fali
B - odstęp między wierzchołkami fali
Rodzaje fal tektury falistej
Tektura z wysoką falą ma lepsze właściwości sprężyste i większą sztywność, a opakowania z niej wykonane zwykle lepiej chronią towar. Tektura z niską falą ma natomiast zdecydowanie większą odporność na zgniatanie płaskie (FCT) i przez to jest odporniejsza na uderzenie, przebicie oraz lepiej nadaje się do zadrukowania.Znane rodzaje fali to:
- fala E (mikrofala) fala o wysokości od 1,1 mm do 1,7 mm - Tektura z tą falą ma raczej walory estetyczne i nadaję się do opakowań małych i nie zawierających ciężkich towarów. (Często stosowana do pakowania przypraw, galaretek, kaw cappucino).
- fala B fala o wysokości od 2,5 mm do 3,0 mm
- fala C fala o wysokości od 3,0 mm do 3,7 mm
Rzadziej spotykane to:
- fala A fala o wysokości od 3,6 do 4,5 mm - Wycofywania i w zasadzie rzadko spotykana.
- fala N fala o wysokości około 0,6 mm
- fala X jest to tektura czterowarstwowa w której są dwa arkusze zewnętrzne i dwa arkusze pofalowane których wierzchołki spotykają się
Tektura z wysoką falą ma lepsze właściwości sprężyste i większą sztywność, a opakowania z niej wykonane zwykle lepiej chronią towar. Tektura z niską falą ma natomiast zdecydowanie większą odporność na zgniatanie płaskie (FCT) i przez to jest odporniejsza na uderzenie, przebicie oraz lepiej nadaje się do zadrukowania.
Do produkcji tektury falistej używa się różnych papierów, które decydują o jakości i wytrzymałości tektury.
Podstawowe papiery to:
- papiery makulaturowe
- testliner
- kraftliner
Sprawdzanie wytrzymałości
Wydawałoby się iż najmniejsza wilgotność jest idealnym warunkiem do zachowania właściwości tektury ale tak nie jest. Ponieważ wilgotność dodaje właściwości amortyzacyjne, tektura nie pęka, ma zdolności rozciągliwe, traci sztywność. Na przykład przy upadku kartonu na róg powstaje wgniecenie rogu do środka (przy większej wilgotności) a przy małej wilgotności karton pęka (rozdziera się).Gramatura i rodzaj papierów użytych do produkcji tektury falistej wyznaczają ich jakość i wytrzymałość. Wytrzymałość tektury i opakowań można mierzyć na wiele sposobów najbardziej znane to:
- FCT - odporność na zgniatanie płaskie - mierzone w N - oznacza jaką siłą trzeba działać na arkusz aby doszło do załamania fal. Arkusz tektury położony płasko w prasie
- ECT - odporność na zgniatanie kolumnowe (pionowe) - mierzone w N - oznacza jaką siłą trzeba działać na arkusz aby doszło do złamania arkusza. Arkusz tektury położony pionowo w prasie.
- BCT - odporność pudła na ściskanie - mierzone w N - badanie to polega na ściskaniu pudła między dwiema równoległymi płytami, aż do załamania się ścian bocznych kartonu.
a. FCT
b. ECT
(strzałka wskazuje kierunek działania siły)
Aby zrozumieć poniższy wykres najpierw wyjaśnimy pojęcia:
- zgniatanie płaskie - patrz ponad wykresem - FCT
- zgniatanie kolumnowe - patrz ponad wykresem - ECT
- nacisk - (nacisk statyczny) - podobne badanie jak nacisk kolumnowy jednakże siła jest stała np. karton na kartonie.
- przepuklenie - odporność na przepuklenie - czyli wartość ciśnienia w kPa, działającego z jednej strony badanej tektury i powodującego jej pęknięcie, przy czym ciśnienie wzrasta wolno i równomiernie.
- przebicie punktowe - odporność na przebicie punktowe - wartość energii w J, potrzebnej do przebicia tektury przez trójkątny ostrosłup głowicy przebijającej, przymocowanej do wahadła (działanie dynamiczne).
Powyższy wykres obrazuje zachowanie się podstawowych parametrów wytrzymałościowych pudeł kartonowych wraz z zmianą wilgotności powietrza. Wydawałoby się iż najmniejsza wilgotność jest idealnym warunkiem do zachowania właściwości tektury ale tak nie jest. Ponieważ wilgotność dodaje właściwości amortyzacyjne, tektura nie pęka, ma zdolności rozciągliwe, traci sztywność. Na przykład przy upadku kartonu na róg powstaje wgniecenie rogu do środka (przy większej wilgotności) a przy małej wilgotności karton pęka (rozdziera się). Dlatego też zauważono iż optymalnymi warunkami jest punkt przecięcia na wykresie, czyli około 65 procentowa wilgotność, warto zauważyć iż są to warunki "normalnej" wilgotności powietrza.